The Scottish Highlands

Zondag 28 april was het dan zover: mijn eerste fotoreis, naar Schotland met een vriend. Om 7.00uur stonden we klaar op Schiphol om af te reizen naar Glasgow. Vanwege het uur tijdsverschil vertrokken we om 09.30 uur en kwamen we alweer aan om 09.45 uur. Na de huurauto te hebben opgepikt begon de reis, in het begin nog onwennig met het stuur aan de 'verkeerde' kant en links rijdend.
 
 
Het weer werkte, zoals voorspeld, niet mee. De wolken waren dreigend en regelmatig kwam de regen uit de lucht vallen. Een voordeel was wel dat de wolken geen grauwe, grijze deken waren, maar dat er tekening in de lucht zat. Voor de foto's leverde dat mooie, onheilspellende beelden op. De door Frank goed geplande route ging langs de westkant van de Highlands. De eerste dag zou de nadruk liggen op het vasteland in de buurt van Glen Coe. De eerste serie foto's konden we na een uurtje rijden al maken. Beiden hadden we twee camera's, 3 lenzen, een statief en een aantal lensfilters mee. Genoeg om mee te kunnen experimenteren. Snel werd al duidelijk dat er per dag slechts een aantal plekken konden worden aangedaan in verband met de lange tijd die het duurt om de juiste foto te maken. Uiteindelijk heb ik tijdens de reis meer dan duizend foto's gemaakt waarvan er slechts een kleine veertig in dit verhaal terecht gekomen zijn. In de portfolio zelf heb ik nog geen 25 foto's gebruikt. Zoeken naar de juiste compositie kost tijd, daarna weer de belichting aanpassen, en nog een keer en nog een keer om dan uiteindelijk te zien dat er regendruppels te zien zijn op de foto's. Ik heb nog nooit zo vaak mijn poetsdoekje nodig gehad voor mijn lenzen dan tijdens deze reis. Soms is de foto niet scherp genoeg of geeft een andere filter weer een beter effect. Je blijft maar zoeken naar de in je eigen ogen mooiste foto.
Elke dag heeft het wel tientallen keer geregend. De eerste dag werd de regen afgewisseld met zware bewolking. De foto hiernaast is de eerste foto bij Loch Lomond.
Aanlegsteiger  15mm, iso 100, f/18, 1/50sec
 
Na een tijdje in de auto gezeten te hebben, viel het erg op dat er in dit gedeelte van de Highlands zo weinig bossen, zelfs bomen, zijn. Het landschap bestaat vooral uit veen- en heidevegetatie met vele watervallen en bergen. De weinige bomen maken het gebied ruig. In de vallei Glen Coe, die is ontstaan in de ijstijd, komen veel edelherten voor. Het verschil met Nederland is dat deze beesten in Schotland veel minder schuw zijn. Vanuit de auto konden we ze behoorlijk goed op de foto zetten. Wat een verschil met Nederland zeg!
 
 
                       Edelherten 200mm, iso 400, f/4.5,  1/640sec
 
 
                       Edelhert 200mm, iso 400, f/5.6, 1/250sec
 
Helaas redt niet elk edelhert de oversteek van de A82 in Glen Coe.
                      Verkeersslachtoffer op de A82 17mm, iso 250, f/11, 1/13sec
 
 
Op momenten dat het droog was, lieten we de edelherten voor wat ze waren en probeerden we de rivier, River Etive, op de foto te zetten. Regelmatig begon het weer te regenen als we een voet buiten de auto zetten. Meerdere keren zouden we dit de komende dagen nog meemaken. Wat dat betreft hadden we goed rekening gehouden met de weersomstandigheden. De bij de dump gekochte regenbroek en regenjas hebben hun geld goed opgeleverd. Vlakbij de edelherten vonden we dit mooie gedeelte van de River Etive, waar het water in de loop der jaren de rots heeft uitgesleten. Een pad banend over de rotsen, die gelukkig niet heel glad waren konden we een klein plateautje vinden waar vandaan er gefotografeerd kon worden. Op zo'n vijf meter hoogte was er net ruimte genoeg om op het randje met het statief de rivier in beeld te krijgen zoals wij het wilden. Om enigszins een rustig beeld van het stromende water te krijgen heb ik een grijsfilter gebruikt. Deze filter zorgt ervoor dat de sluitertijd om de foto te maken langzamer wordt.
Op de foto hieronder ziet u Frank op het plateau zitten om ook een foto te maken.

 

River Etive 19mm, iso 100, f/18, 2sec
 
 
                       Frank op plateau 14mm, iso 400, f/4, 1/40sec
 
Na wat heen en weer rijden door de vallei kwam er aan het begin van de avond toch nog wat blauwe lucht door het wolkendek heen. De temperatuur bleef behoorlijk fris. Gedurende de hele dag was deze tussen de vier en zes graden Celsius. Niet erg aangenaam dus. Frank had op het internet een mooie waterval gezien die uitmondde in de River Etive met op de achtergrond de berg Buchaille Etive Mor. Buiten het zicht van de weg op een minuut loopafstand doemde de waterval met de berg op. Een geluk die we met de foto's maken hadden, waren de vele bergtoppen die licht besneeuwd waren.
 
 
                      River Coupall met Buchaille Etive Mor 14mm, iso 100, f18, 1/6sec 
 
Jammergenoeg konden we niet genieten van een vleugje avondzon op de berg. Maar de volgende ochtend hadden we nog een kans om deze waterval nog mooier vast te leggen.
 
Onderaan het skigebiedje (19 afdalingen) van Glencoe Mountain staat een mooie witte cottage: de Black Rock Cottage. De zonnestralen lieten zich heel even zien boven de berg Black Rock om snel weer te verdwijnen voor de rest van de dag die langzaam aan veranderde in de nacht.
 
 
                      Black Rock Cottage 11mm, iso 100, f18, 1/8sec
 
 
Piep, piep, piep, piep, de wekker stond vroeg
vanmorgen. Om 6.00 uur ging deze al af. Veel te vroeg voor in een vakantie. Frank stond al naast zijn bed om te gaan douchen. Het enige dat ik kon zien met mijn ogen, die nog pas leken te zijn bewerkt door Klaas Vaak, was een fel licht door het raam. Zou het dan echt waar zijn? Zon? Jaaaaa!!!
Half zeven zaten we in de auto om weer terug te gaan naar de mooie waterval van gisteren. En voor niks is het zeker niet geweest. Na wat eerste foto's waarbij de zon voor te veel schaduw in de waterval zorgde (het is ook nooit goed), kwam er opeens een regenboog tevoorschijn en zwakte de zon iets af. Frank was op dat moment weer bij de Black Rock Cottage, ik kon op deze mooie plek een nog mooiere foto maken met de regenboog over de Etive Mor heen en ook nog eens met het mooie ochtendlicht die de berg in vlam zette. Wat er die dag nog zou gebeuren, deze foto had ik in ieder geval.
Terug in de auto werd de regenboog zichtbaarder en zichtbaarder. Valkbij op enkele tientallen meters afstand van ons. Een pot goud hebben we niet gevonden. Helaas kwam het felle licht van de regenboog niet zo fel over in de foto's.
Lang duurde het niet voordat de eerste spetters weer uit de hemel neerdaalden.
Langzaam aan vertrokken we in noordelijke richting naar Isle of Skye met als hoogtepunt onderweg het Eilean Donan Castle. Helaas voor ons stond het kasteel in de steigers waardoor we geen enkele foto hebben gemaakt.

 

River Coupall 10mm, iso 100, f/18, 1/13sec
 
Onderweg naar het Isle of Skye hebben we toch nog regelmatig de zon zien stralen. Bij een op de kant liggend bootje bij Loch Duich hebben we ruim een uur kunnen fotograferen in het zonnetje. Zo kan het dus ook. Het fel gekleurde blauwe bootje komt in de zon mooi uit.
 
 
                      Bootje bij Loch Duich 10mm, iso 100, f/18, 1/50sec
 
Aan het water was ook een kleine, oude begraafplaats waar we hebben gestopt. Geheel in stijl begon het hier keihard te regenen. Op de foto is te zien dat het geen enkele zin meer had om te proberen te schuilen in het huisje op de begraafplaats. In de periodes tussen de buien door hebben we toch nog onze foto's kunnen maken van deze kleine begraafplaats.
  
  Begraafplaats nabij Skye 10mm, iso 100, f/18, 1/20sec        Doorkijkje 14mm, iso 100, f/18, 1/13sec
 
Ergens in de middag zijn we aangekomen op het Isle of Skye waar we snel onze bed and breakfast in Broadford zochten om de spulletjes neer te zetten. Lang zijn we hier niet gebleven. We hadden al een trip gepland naar een plek met de sprookjesachtige naam The Fairy Pools. Eerst zijn we snel naar de buurtsuper gegaan om wat broodjes in te slaan, daarna doorgereden naar The Fairy Pools. Opvallend om te zien was dat ook op het eiland edelherten voorkomen. The Fairy Pools zijn ronde, blauwe, heldere waterpoeltjes in het riviertje waar het waterverval niet zo groot is. Op sommige plekken kun je zelfs van het ene poeltje naar het andere poeltje onder water onder een stuk rots door zwemmen. Vanwege de kou hebben we dat maar niet gedaan.
 
 
De waterval komt vanuit het hoogste gebergte van Skye, The Cuillin Mountains en stroomt door de Glen (vallei) Brittle naar zijn eindpunt Loch Brittle. We hebben zo'n 40 minuten langs de waterval gewandeld richting de constant zichtbare berg The Black Cuillin. Gelukkig hadden we droog weer, in het begin nog bewolking maar later op de avond, tegen 19.30 uur, ging de zon ook nog schijnen. Samen met de laaghangende bewolking om de Black Cuillin gaf dat hele mooie kleuren. Uiteindelijk hebben we hier een paar uur kunnen fotograferen tot de zon onder ging. Helaas waren we te laat om de poeltjes, The Fairy Pools, in vol zonlicht te kunnen fotograferen.
Om mooie posities voor de foto's te krijgen hebben we een aantal keren moeten afdalen naar het water en hebben we met de schoenen uit in de waterval gestaan.
Op de foto hieronder ziet u de waterval met een stuk oranje gekleurd rots. Dit is natuurlijk ijzeroxide wat door de bovenlaag van turf heen sijpelt. Met het warme licht van de laatste zonnestralen geeft dit een prachtige kleur met de nog steeds donkere wolken op de achtergrond. Mocht u hier ooit komen: in de avond zijn de kleuren het mooiste.
 

 

Waterval met The Black Cuillin 15mm, iso 100, f/22, 1/25sec

 
                      IJzeroxide bij de Fairy Pools 21mm, iso 100, f/18, 1/15sec
 
 
                      Natte voeten in The Fairy Pools 12mm, iso 250, f/18, 1/3sec
 
Op de terugweg naar onze slaapplaats in Broadford kwamen we nog een mooie oude brug tegen. Voor vanavond was het te laat om uit te stappen, maar voor de volgende ochtend stond deze zeker op het programma. Gelukkig had dit B&B een bad waar ik heerlijk van kon genieten toen we weer aankwamen. De wekker ging vanochtend iets later af dan de dag ervoor. Het ontbijt werd geserveerd. Het leek me wel eens leuk idee om een 'English Breakfast' te nemen. Met alles erop en eraan, inclusief de saucages, was dit ontbijt een behoorlijke bodem voor de rest van de dag. Het hoogtepunt van de dag zou een bezoek zijn aan de vuurtoren van Neist Point. Gepland in de avond, omdat de zon dan mooi de steile klif verlicht. Maar eerst zijn we gestopt bij de oude brug die we de avond ervoor waren tegen gekomen met de toepasselijke naam Old Sligachan Bridge. De brug is gebouwd in de jaren 1820 en gaat over de River Sligachan. De brug geeft uitzicht op de Cuillin Mountains. Voor de eerste foto zijn we steen voor steen door het water gegaan totdat we uiteindelijk de beste plek hadden. De tweede foto is genomen van onder de brug richting de Cuillin Mountains.
 
 
                      Old Sligachan Bridge 17mm, iso 125, f/20, 1/13sec
 
 
                      Uitzicht op de Cuillin Mountains 10mm, iso 125, f20, 1/50sec
 
Aangezien we pas in de avonduren bij Neist Point Lighthouse hoefden te zijn, konden we rustig aan onze weg vervolgen richting het Noordwesten van het eiland. In heel Schotland zie je langs de kant van de weg vele schapen. Ze laten zich totaal niet storen als je er met de auto vlak langs rijdt. In de wat ruigere delen zien de schapen er wat woester uit, met een zwarte kop en gekrulde horens. In de wat gecultiveerde delen van het land lijken de schapen meer op de schapen zoals wij die uit Nederland kennen.
 
  
 Schapen op Skye 200mm, iso 125, f/8, 1/250sec                  Bij de kust 200mm, iso 125, f/8, 1/160sec
 
Vandaag was een stuk warmer dan de vorige dagen. Eigenijk hadden we zo goed als de hele dag zon. Als we een fotogeniek plekje tegenkwamen konden we rustig de auto uitstappen om te fotograferen zonder bang te hoeven zijn nat te worden geregend.
 
 
                       Vuurtoren 200mm, iso 100, f/16, 1/180sec
 
 
                       Afgeplatte bergtoppen 45mm, iso 125, f/20, 1/160sec
 
 
                       Bootje bij Loch Harport 24mm, iso 125, f/18, 1/50sec
 
                                                     Vlakbij Dunvegan 10mm, iso 125, f/18, 1/20sec
 
Aan het einde van de middag kwamen we aan bij ons B&B Six Willows in het plaatsje Feriniquarrie. Vanuit de kamer hadden we een prachtig uitzicht op het landschap. Helaas geen winkels in de buurt! Dat kon nog wel eens moeilijk worden met het avondeten. In de buurt was wel een restaurantje, echter we zouden in de avond Neist Point Lighthouse gaan fotograferen. Tegen de tijd dat de foto's klaar zouden zijn, zou er waarschijnlijk niet meer bediend worden. Ik had nog een broodje van de middag over die ik heb bewaard tot na het fotograferen. Het 'hongerlijden' viel uiteindelijk mee.
 
Tegen de avond zijn we de auto ingestapt op weg naar Neist Point. De zon was inmiddels ver te zoeken, het zonlicht op de klif konden we wel vergeten. Jammer, maar hopelijk konden we toch nog wat vastleggen. De klim naar de klif om vanaf boven de vuurtoren te fotograferen was erg pittig. En wat stond er een storm. Ik denk windkracht 8 of 9. Weinig andere 'gekken' hebben deze klim ook gemaakt die avond. Naast de storm was het ook nog eens behoorlijk koud (wat kan een lange onderbroek helpen...). Enigszins voordelig was dat de storm vanaf de zee naar ons toewaaide, anders hadden we niet op een meter van de rand van de zo'n 100 meter hoge klif durven fotograferen. Als je opstond waaide je zelf af en toe naar achteren toe. De jan van genten (lijkt een beetje op een albatros) en de Stormvogels, die hier op de klif broeden, hebben het wat dat betreft een stuk makkelijker. Zonder enige moeite lijken ze zich door de lucht te verplaatsen, zich niet storend aan de storm.
Het leek op een teleurstellende avond uit te lopen. Bang voor bewogen foto's hebben we enige aanpassingen aan de fotocamera's gedaan zodat de sluitertijd sneller werd. En dan afdrukken op het moment dat de storm iets minder leek. Soms ook het statief van elkaar vasthoudend als er een poetsdoekje of handschoenen gezocht moeten worden, het toestel zou honderd meter naar beneden de klif afvallen....
Uiteindelijk trok de lucht een klein beetje open, echter niet voldoende voor een verlichte klifwand. Maar achteraf bleken deze laatste foto's tegen 20.00 uur toch nog mooi geworden.
 
 
                       Neist Point Lighthouse 17mm, iso 200, f/11, 1/40sec
 
Eigenlijk wilden we ook nog om de klif van de vuurtoren heen lopen om de vuurtoren vanaf zeeniveau in het donker te fotograferen. Uiteindelijk besloten we wijzer te zijn met de storm en de volgende ochtend terug te keren. Om 21.30 uur waren we weer terug bij The Six Willows en, wat een luxe, ben ik heerlijk de jacuzzi ingestapt om weer op te warmen.
 
Het ontbijt de volgende ochtend was een genot: borden met vers fruit, kaasplankjes, pannekoeken, yoghurt, enz., enz. Helaas was ik op een gegeven moment echt vol en kon er niks meer bij, hoewel ik graag anders had gewild.
 
 
De wandeling naar zee en de vuurtoren was weer erg pittig. De mooiste compositie om de vuurtoren in beeld te brengen was vanaf het stukje rots links onderaan de foto. Twee minuten en twee golven over mij heen later heb ik me maar bedacht en heb het iets hogerop gezocht. De vuurtoren stond nog steeds vol in beeld vanaf deze plek.
De foto's die ik hier heb genomen zijn expres gemaakt met een langzame sluitertijd zodat de brekende golven een speciaal effect aan de foto geven.
De zon liet het afweten en kwam pas tevoorschijn toen wij de plek alweer hadden verlaten.
 
Neist Point Lighthouse is gebouwd in 1909 en wordt nu ook gebruikt als B&B. De vuurtoren is 19 meter hoog en staat zelf 43 meter boven zeeniveau. Het licht van de vuurtoren is gelijk aan het licht van 480.000 kaarsen en kan gezien worden vanaf 39 kilometer afstand.
 
Vaaf de klif kunnen ook dolfijnen en walvissen gespot worden. Helaas hebben wij die niet gezien.
 
De jan van genten die hier rondvliegen, heten in Schotland Gannets. Mensen die veel eten worden in Schotland  'Gannets' genoemd, omdat deze vogels veel vreten.
 
 

 

Golven bij Neist Point 14mm, iso 100, f/20, 1/4
 
 
                       Stenen muurtje bij Neist Point 10mm, iso 100, f/20, 1/60 
 
De laatste dag op Isle of Skye zouden we besluiten met een wandeling naar de spectaculaire berg The Storr.
Onderweg zagen we opeens twee scheppen in het landschap staan. Hier wordt nog turf gestoken!!! Als je in Nederland nog ergens turf steekt, levert dat een hoge boete op.
Turf steken was tot de komst van steenkool in de 19e eeuw de belangrijkste brandstof. Turf bestaat uit plantaardig materiaal en is in de loop van duizenden jaren ontstaan. De turf wordt afgestoken tot net boven het grondwaterpeil zodat de schapen hier kunnen blijven grazen.
Toen we een paar minuutjes aan het fotograferen waren stopte een auto en kwam toevallig de turfsteker eraan. Natuurlijk hebben we deze man op de foto gezet. Op mijn opmerking dat hij nu fotomodel was reageerde hij met de opmerking dat regelmatig bussen met Japanners stoppen om hem te fotograferen. Dacht ik een keer origineel te zijn met mijn foto... 
 
 
                      Turfsteker 17mm, iso 100, f/18, 1/25sec
 
In de middag doemde aan de Noordoostkant van het eiland The Storr op. Moesten we hierheen lopen. Ik maakte me al druk voor de gevolgen op mijn toch al rampzalige, versleten, bejaarde knieen.
 
 
The Storr is de langste aardverschuiving van Groot Brittannie. Het gebied voor de steile wand wordt 'The Sanctuary' genoemd. Het bestaat uit een aantal bijzonder gevormde rotspilaren, die van ver al te zien zijn. Het gewicht van de het basalt van de vroegere lavastromen op het sediment uit de Jurassische periode heeft deze pilaren gevormd.
De bekendste is de scheve rotspilaar 'The Old Man Of Storr'. De andere vreemd gevormde rotsen worden 'The Needle' en 'The Cathedral' genoemd.
 
'The Old Man Of Storr' is een bekende plek: veel toeristen gaan hierheen. De wandeling gaat een pittig stuk omhoog en duurt ongeveer een uur. Maar dan heb je ook wel een geweldig uitzicht over de rotsformaties het dal in.
The Storr zelf ligt op 535 meter hoogte. De scheve pilaar is 48 meter hoog.
 
De foto links is genomen vanaf Loch Fada op ruim vijf kilometer afstand van de berg.

 

Old mann of Storr 200mm, iso 100, f/16, 1/180sec
 
 
                       Waterval met rechts 'the old man' 15mm, iso 100, f/18, 1/4sec
 
Tijdens de wandeling omhoog kwam de rotsformatie steeds een stukje dichterbij. Af en toe moest ik me omhoog duwen met mijn camerastatief, maar uiteindelijk ben ook ik na 55 minuten terecht gekomen op het plateau met uitzicht op 'The Sanctuary'. Erg indrukwekkend. Om het plateau niet op de foto te krijgen hebben we het statief helemaal aan de rand hiervan gezet. Om een indruk te geven aan de grootsheid: iets rechts van en onder het midden van onderstaande foto ziet u iemand met een rode jas lopen.
 
 
                       Uitzicht op 'The Sanctuary' 17mm, iso 100, f/10, 1/50sec
 
 
                       Links 'The Old Man of Storr', 22mm, iso 200, f/11, 1/50sec
 
Gelukkig ging de terugtocht een stuk sneller: 45 minuten. Blij met het mooie weer van vandaag, gingen we bijna onze laatste dag van fotograferen in. Langzaam aan reden we weer richting het vasteland van Schotland. Onderweg hebben we nog een tussenstop gemaakt op een plek met mooi uitzicht. Het landschap had zulke mooie lijnen: bomen, watertje, rotsen, sneeuw, lucht. De uiteindelijke foto vind ik lijken op een foto uit een reisgids voor Canada. Heel wat anders dan de Highlands die we tot nu hadden gezien.
 
 
                      Uitzicht 22mm, iso 200, f/18, 1/13sec
 
De volgende ochtend zag de lucht erg grauw. Jammer, maar daardoor konden we wel wat rustiger aan doen om de paar honderd kilometer terug te rijden. Eigenlijk wilden we nog een aantal foto's maken in Glen Coe, de plek waar we ook de eerste dag waren. In de vallei zijn we uitgestapt om dit eilandje in Lochan Na h-achlaise te fotograferen.
 
 
                      Lochan Na h-achlaise 22mm, iso 200, f/16, 1/125sec
 
Toch trok de lucht weer ietwat open en werd het weer een stukje lichter. We zijn een stukje terug gereden naar River Coupall om hier twee uur te fotograferen.
 
  
 Black Rock 20mm, iso 200, f/18, 1/20sec                              River Coupall 22mm, iso 200, f/18, 1sec
 
 
                      River Coupall en Bouchaille Etive Mor 13mm, iso 125, f/18, 1,6sec
 
Achter River Coupall stond nog een kleine, zwarte cottage waar een paar uur eerder wandelaars vandaan waren vertrokken. Met de regen die hevig begon te vallen, smeekte het huisje haast om op de foto te worden gezet met de donkere wolken en het onheilspellende weer.
 
 
                       Cottage aan de River Coupall 15mm, iso 100, f/20, 2.5 sec
 
's Avonds weer terug in Glasgow. In het hotel vlakbij het vliegveld lekkere kippenborst gegeten en de volgende dag uitgeslapen tot 07.30 uur.
 
The Scottish Highlands: woest, onherbergzaam, shapen, heide, bergen, lochs, regen, dramatische wolken, watervallen, vriendelijke mensen, bootjes, onbegrijpelijke taal, tamme edelherten, soms zon, weinig uitslapen, uitzichten, geen kilometers maar mijlen (de auto reed dus niet 1 op 10 maar toch 1 op 16), schitterend land!